ترانکینگ چیست؟ آشنایی با انواع ترانک و کاربرد آن‌ها
امروزه با پیشرفت فناوری و افزایش استفاده از تجهیزات شبکه، مدیریت صحیح و سازمان‌دهی کابل‌ها در محیط‌های اداری، صنعتی و حتی مسکونی به یکی از چالش‌های اساسی تبدیل شده است. تراکم بالای کابل‌های برق، شبکه، تلفن، اطفای حریق و دیگر سیستم‌های ارتباطی می‌تواند باعث بی‌نظمی، خطرات ایمنی و حتی کاهش کارایی تجهیزات شود. برای رفع این مشکلات، راه‌حل‌های متنوعی ارائه شده است که یکی از مؤثرترین آن‌ها استفاده از ترانکینگ است. ترانکینگ نه تنها کابل‌ها را از آسیب‌های فیزیکی محافظت می‌کند، بلکه به نظم‌دهی و بهبود ظاهر محیط نیز کمک می‌کند. در این مقاله شما را با ترانکینگ، انواع آن، مزایا و اجزای مختلف ترانک آشنا خواهیم کرد.
اگر قصد دارید از ترانکینگ استفاده کنید، برای آگاهی از قیمت و خرید ترانکینگ لگراند ارزان از ایران الک کلیک کنید.
ترانکینگ چیست؟
ترانکینگ (Trunking) به معنای استفاده از یک کانال یا محفظه خاص برای جمع‌آوری و مدیریت کابل‌ها در محیط‌های مختلف است. این سیستم شامل یک کانال پلاستیکی یا فلزی است که به صورت افقی یا عمودی نصب می‌شوند و امکان هدایت کابل‌ها به شیوه‌ای ایمن و منظم را فراهم می‌کنند.
به بیان ساده‌تر، ترانکینگ راهی برای مرتب‌سازی و محافظت از کابل‌هاست تا هم از آسیب‌های فیزیکی جلوگیری شود و هم خطراتی مانند آتش‌سوزی یا تداخل الکترومغناطیسی کاهش یابد. این سیستم به‌ویژه در محیط‌هایی که نیاز به سیم‌کشی گسترده دارند، مانند دفاتر کاری، مراکز داده، بیمارستان‌ها و کارخانه‌ها، کاربرد فراوانی دارد.
انواع ترانکینگ
ترانکینگ‌ها بر اساس محل نصب و نوع کاربردشان به سه دسته تقسیم می‌شوند: دیواری، دفنی و ستونی. در ادامه به معرفی هر یک از این انواع می‌پردازیم.
ترانکینگ دیواری
ترانکینگ دیواری یکی از رایج‌ترین انواع ترانک است که روی دیوار نصب می‌شود. این نوع ترانکینگ به دلیل نصب آسان و قابلیت دسترسی بالا، در محیط‌های اداری، تجاری و خانگی بسیار پرکاربرد است و به دلیل امکان نصب در ارتفاع‌های مختلف، مناسب برای دفاتر کاری و محیط‌هایی است که نیاز به دسترسی سریع به کابل‌ها وجود دارد. برای مثال، در دفاتر کاری می‌توان کابل‌های برق، شبکه و تلفن را در ترانکینگ دیواری قرار داد تا هم محیط مرتب باشد و هم دسترسی به کابل‌ها به‌آسانی ممکن شود.
ترانکینگ دفنی
این نوع ترانکینگ در زیر کف نصب می‌شود و کابل‌ها را به صورت کاملاً پنهان هدایت می‌کند. این نوع طراحی برای سیستم‌های شبکه، تلفن، برق فشار قوی و ضعیف کاربرد دارد.از بزرگ‌ترین مزایای ترانکینگ دفنی، پنهان بودن کامل کابل‌هاست که باعث می‌شود محیطی شیک و حرفه‌ای ایجاد شود. علاوه بر این، از آنجا که کابل‌ها در زیر کف قرار می‌گیرند، از خطرات فیزیکی و خرابی نیز در امان هستند.
ترانکینگ ستونی
ترانکینگ ستونی برای ساماندهی عمودی کابل‌ها معمولا دربیمارستان ها، محیط‌های اداری و اتاق‌های کنفرانس نصب می‌شود.
اهمیت ترانکینگ در شبکه
ترانکینگ به عنوان یکی از بهترین راه‌حل‌ها برای مدیریت کابل‌کشی در محیط‌های مختلف، نقشی کلیدی در بهبود نظم، ایمنی و کارایی سیستم‌های الکتریکی و مخابراتی دارد. این سیستم با فراهم کردن مسیرهای مشخص و محافظت‌شده برای عبور کابل شبکه و سایر کابل‌ها، از آسیب‌های فیزیکی، تداخل امواج الکترومغناطیسی و بی‌نظمی جلوگیری می‌کند. همچنین، با امکان پارتیشن‌بندی داخلی، ترانکینگ اجازه می‌دهد کابل‌های برق، دیتا، تلفن و دیگر سیستم‌ها در مسیرهای جداگانه عبور کنند، که این امر ایمنی و عملکرد بهینه تجهیزات را تضمین می‌کند. علاوه بر این، طراحی زیبا و مدرن ترانکینگ به ایجاد فضایی مرتب و حرفه‌ای کمک می‌کند و نصب و نگهداری آسان آن، انعطاف‌پذیری بالایی را برای تغییرات و ارتقاء سیستم فراهم می‌آورد. این مزایا، ترانکینگ را به گزینه‌ای ایده‌آل برای محیط‌های اداری، تجاری، مسکونی و صنعتی تبدیل کرده است.
مزایای استفاده از ترانکینگ چیست؟
همانطور که گفتیم ترانکینگ نقش مهمی در مدیریت کابل کشی ایفا می‌کند. در این بخش به بررسی مزایای استفاده از ترانکینگ می‌پردازیم.
1- مدیریت کابل‌ها
کابل‌ها زمانی که بدون مدیریت در محیط رها شوند، می‌توانند باعث بی‌نظمی و خطرات ایمنی شوند. با استفاده از ترانکینگ، تمامی کابل‌ها به صورت مرتب در یک مسیر مشخص هدایت می‌شوند که دسترسی به آن‌ها را نیز آسان‌تر می‌کند و ظاهری زیبا و آراسته به محیط می‌دهد.
2- محافظت از کابل‌ها
ترانکینگ از کابل‌ها در برابر آسیب‌های فیزیکی مانند فشار، خم‌شدگی و ضربه محافظت می‌کند. همچنین در محیط‌های صنعتی که خطر تماس با مواد شیمیایی وجود دارد، استفاده از ترانکینگ ضروری است.
3- سیم‌کشی همزمان
یکی از ویژگی‌های مهم ترانکینگ‌ها، امکان سیم‌کشی همزمان برای انواع سیستم‌های مختلف است. به این معنا که می‌توانید کابل‌های برق، شبکه‌های کامپیوتری، تلفن و سیستم‌های اطفای حریق را در یک مسیر واحد، اما به‌صورت جداگانه و منظم، از طریق ترانکینگ عبور دهید. این قابلیت به‌ویژه در محیط‌های حرفه‌ای که نیاز به مدیریت کابل‌های متنوع و جلوگیری از تداخل الکترومغناطیسی دارند، اهمیت زیادی پیدا می‌کند.
4- پارتیشن‌بندی داخلی
یکی دیگر از مزایای ترانکینگ، امکان نصب پارتیشن است که کابل‌های برق و دیتا را از یکدیگر جدا می‌کند. این ویژگی از تداخل امواج الکترومغناطیسی جلوگیری کرده و باعث بهبود عملکرد شبکه می‌شود. بسته به اندازه و نوع ترانک، تعداد پارتیشن‌ها و عرض بخش‌های ایجاد شده متفاوت است. برای مثال، در ترانکینگ‌های بزرگ‌تر، ممکن است چندین پارتیشن برای جداسازی کابل‌های متعدد به کار رود.
5- ماژولار بودن
انعطاف پذیر بودن ترانکینگ به کاربران اجازه می‌دهد اجزایی مانند پریز و کلید برق را به راحتی حذف و یا در هر مکانی که می‌خواهند اضافه کنند.
6- زیبایی ظاهری
یکی از نکات مهم در طراحی داخلی، نظم و زیبایی است. با استفاده از ترانکینگ، کابل‌ها به طور کامل پوشیده شده و ظاهری آراسته به محیط می‌بخشند. ترانکینگ‌ها در رنگ‌ها و طرح‌های متنوعی عرضه می‌شوند. بنابراین شما می توانید با توجه به دکوراسیون داخلی، طرح و رنگ مورد نظرتان را انتخاب کنید.
اجزای ترانکینگ
سیستم ترانکینگ از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر کدام وظیفه خاصی دارند و به بهبود عملکرد آن کمک می‌کنند:
1- بدنه: محفظه یا کانال اصلی که کابل‌ها در آن قرار می‌گیرند و در شاخه‌های دو متری تولید می شود. شیارهایی برای قرارگیری پارتیشن داخل این بدنه وجود دارد.
2- درب: محافظی که روی بدنه قرار می‌گیرد و کابل‌ها را می‌پوشاند. این درب در دو نوع نرم و سخت تولید می‌شود. درب نرم انعطاف‌پذیری بالاتری دارد و به راحتی جدا می‌شود.
3- زاویه تخت: برای تغییر جهت کابل‌ها در سطوح مسطح و هم‌تراز استفاده می‌شود. این زاویه معمولاً زمانی به کار می‌رود که نیاز باشد کابل‌ها در سطحی افقی، مانند یک دیوار یا سقف، به جهت ۹۰ درجه تغییر مسیر دهند. تصور کنید در یک دفتر اداری، ترانکینگ در طول دیوار حرکت می‌کند و به گوشه‌ای می‌رسد که دیوار مجاور در زاویه ۹۰ درجه قرار دارد. برای ادامه دادن مسیر کابل‌ها، از زاویه تخت استفاده می‌شود.
4- زاویه داخلی: زمانی استفاده می‌شود که مسیر کابل‌ها نیاز به تغییر جهت به سمت داخل یک گوشه یا زاویه داشته باشد. این زاویه معمولاً در تقاطع‌های داخلی دو دیوار که به یکدیگر عمود هستند، به کار می‌رود.
5- زاویه خارجی: برای تغییر جهت کابل‌ها در گوشه‌های بیرونی یا زاویه‌های خارجی دیوار استفاده می‌شود. این نوع زاویه معمولاً زمانی کاربرد دارد که کابل‌ها باید از قسمت بیرونی تقاطع دو دیوار عبور کنند.
6- مسدود کننده: برای بستن ابتدا و انتهای ترانکینگ و جلوگیری از ورود گردوغبار بکار می‌رود.
7- پارتیشن: این قطعه به منظور تفکیک و جداسازی کابل‌های مختلف در داخل کانال ترانکینگ استفاده می‌شود. با استفاده از پارتیشن، می‌توان کابل‌های برق، دیتا، تلفن و سایر سیستم‌ها را بدون خطر تداخل و بی‌نظمی در یک مسیر مشترک عبور داد. علاوه براین، دسترسی و شناسایی کابل‌ها را نیز ساده‌تر می‌سازد.
8- سه راهی: یکی از اجزای کاربردی در سیستم‌های ترانکینگ است که برای انشعاب دادن مسیر کابل‌ها به سه جهت مختلف استفاده می‌شود. این قطعه به صورت یک اتصال طراحی شده است که به کابل‌ها امکان تغییر مسیر به دو مسیر فرعی (شاخه‌ای) و ادامه دادن مسیر اصلی را می‌دهد.
9- قطعه اتصال: برای اتصال دو بخش از ترانکینگ به یکدیگر به کار می‌رود. این قطعه علاوه بر ایجاد یک اتصال مکانیکی پایدار، به حفظ انسجام و یکنواختی مسیر کابل‌ها کمک می‌کند و از آسیب یا بی‌نظمی در نقاط اتصال جلوگیری می‌کند. این قطعه در سه نوع ساده، زاویه دار و انعطاف پذیر تولید می‌شود.
10- کادر ماژول: برای نصب تجهیزات و خروجی‌های مختلف مانند پریزهای برق، سوکت‌های شبکه، تلفن، HDMI، USB و سایر ماژول‌های ارتباطی در داخل ترانکینگ استفاده می‌شود.
شرکت‌های تولیدکننده ترانکینگ
شرکت‌های متعددی در زمینه تولید ترانکینگ فعالیت می‌کنند که محصولات باکیفیتی را به بازار عرضه می‌نمایند. برخی از معروف‌ترین شرکت‌ها عبارتند از:
- لگراند (Legrand): برندی بین‌المللی با محصولاتی با کیفیت بالا و طراحی مدرن.
- سوپیتا: تولیدکننده ایرانی با محصولات مقرون‌به‌صرفه و کاربردی.
- دانوب: برندی با تمرکز بر تولید ترانکینگ‌های مقاوم و بادوام.
- اشنایدر (Schneider): ارائه‌دهنده سیستم‌های مدیریت کابل پیشرفته با قابلیت‌های نوآورانه.
نحوه نصب ترانکینگ
نصب ترانکینگ یک فرآیند ساده و منظم است که به دقت و برنامه‌ریزی نیاز دارد. ابتدا مسیر کابل‌کشی بر اساس نیاز پروژه مشخص می‌شود و اندازه‌های دقیق برای برش ترانکینگ تعیین می‌گردد. سپس بدنه ترانکینگ با استفاده از پیچ بر روی دیوار، کف یا سقف نصب می‌شود. در صورت نیاز به تغییر مسیر، از زوایا (داخلی، خارجی یا تخت) و سه‌راهی‌ها استفاده می‌شود. پارتیشن‌ها در داخل بدنه قرار می‌گیرند تا کابل‌ها در مسیرهای جداگانه عبور کنند و تداخل الکترومغناطیسی کاهش یابد. پس از عبور کابل‌ها، درب ترانکینگ بر روی بدنه نصب می‌شود تا از حفاظت کامل اطمینان حاصل شود. در نهایت، با استفاده از قطعاتی مانند کادر ماژول و مسدودکننده‌ها، تجهیزات و اتصالات در نقاط موردنیاز نصب و مسیر ترانکینگ به شکلی زیبا و ایمن تکمیل می‌شود.
جمع بندی
ترانکینگ یک ابزار مؤثر برای مدیریت کابل‌ها در محیط‌های مختلف است. این سیستم علاوه بر ایجاد نظم، به محافظت از کابل‌ها و کاهش تداخل الکترومغناطیسی کمک می‌کند. ترانکینگ در محیط‌های مسکونی، اداری، تجاری و صنعتی کاربرد فراوان دارد و به دلیل انعطاف‌پذیری بالا، قابلیت سازگاری با هر پروژه‌ای را دارد.
در پایان باید بگوییم استفاده از ترانکینگ راه‌حلی هوشمندانه برای مدیریت کابل‌کشی است که نه تنها از جنبه‌های فنی و ایمنی بلکه از نظر زیبایی‌شناختی نیز محیط را بهینه‌سازی می‌کند. با انتخاب مناسب تجهیزات و اجزای ترانکینگ از برندهای معتبر، می‌توان از یک سیستم پایدار، زیبا و کارآمد بهره برد.
سوالات متداول
آیا خودمان می‌توانیم ترانکینگ را نصب کنیم؟
بهتر است نصب ترانکینگ را به یک متخصص بسپارید.
ترانکینگ بهتر است یا داکت؟
برای مصارف خانگی داکت و برای شبکه‌های بزرگ استفاده از ترانکینگ پیشنهاد می‌شود.
آیا می‌توان ترانک را رنگ کرد؟
بله، می‌توانید ترانک را با توجه به رنگ دیوار و دکوراسیون داخلی خود رنگ کنید.
آیا می‌توان ترانک را با چسب به دیوار چسباند؟
خیر. ترانکینگ برخلاف داکت نوع چسبدار ندارد و تنها از طریق پیچ و مهره نصب می‌شود.